Brezilya’nın Belem kentinde devam eden Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 30. Taraflar Konferansı (COP30) kapsamında, Exeter Üniversitesi, East Anglia Üniversitesi, CICERO Uluslararası İklim Araştırma Merkezi, Münih Ludwig-Maximilian Üniversitesi ve Alfred-Wegener Enstitüsü dahil 90’dan fazla kurumdan 130’dan fazla uluslararası bilim insanından oluşan Küresel Karbon Bütçe Ekibi tarafından hazırlanan karbon emisyonu verileri güncellendi.
Küresel Karbon Bütçesi 2025 raporuna göre birçok ülkede enerji sistemlerinin karbondan arındırılması konusunda ilerleme kaydedilse de bu ilerleme küresel enerji talebindeki artışı dengelemek için yeterli değil.
Sonuç olarak, fosil yakıtlardan kaynaklanan küresel karbon emisyonlarının bu yıl geçen yıla göre %1,1 oranında artarak 38,1 milyar ton gibi yeni bir rekor seviyeye ulaşacağı tahmin ediliyor. Bu artışın kömürde %0,8, petrolde %1 ve doğalgazda %1,3 olmak üzere tüm yakıt türlerinde gerçekleşmesi bekleniyor.
Uluslararası havacılıktan kaynaklanan emisyonların da Kovid-19 öncesi seviyelere kıyasla %6,8 oranında artması bekleniyor. Uluslararası taşımacılıktaki emisyonların sabit kalacağı tahmin ediliyor.
Ulusal bazda emisyonların bu yıl Çin’de %0,4, Hindistan’da %1,4, ABD’de %1,9 ve Avrupa Birliği’nde %0,4 oranında artması, Japonya’da ise son yıllardaki trende paralel olarak %2,2 oranında azalması bekleniyor. Geri kalan ülkelerde ise genel olarak %1,1 oranında bir artış bekleniyor.
Arazi kullanımı değişikliklerinden kaynaklanan emisyonların azaltılması
Öte yandan, ormansızlaşma gibi arazi kullanımından kaynaklanan emisyonların azalması nedeniyle bu yılki toplam emisyonların geçen yıla göre biraz daha düşük olması bekleniyor.
Fosil yakıtlar ve arazi kullanımı değişikliği de dahil olmak üzere toplam emisyonun bu yıl 42,2 milyar tona ulaşması bekleniyor.
Toplam emisyonların son on yılda ortalama %0,3 oranında arttığını ve önceki on yıla kıyasla daha yavaş bir büyüme gösterdiğini de belirtmek gerekir. Son 10 yılda emisyonlar ortalama %1,9 oranında arttı.
1,5 derece hedefinde karbon bütçesi “neredeyse tamamen tükendi”
Rapora göre küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlamak için kalan karbon bütçesi “neredeyse tamamen tükendi”. 1,5 derece hedefine ulaşmak için geriye yalnızca 170 milyar ton karbondioksit emisyonu kalıyor ve mevcut emisyon oranıyla bu bütçe yaklaşık dört yıl içinde tükenecek.
Bu yıl iklim değişikliğinin toprak ve okyanus karbon yutakları üzerindeki etkisinin de incelendiği rapora göre, 1960’tan bu yana atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonlarındaki artışın yüzde 8’i, iklim değişikliğinin toprak ve okyanus karbon yutakları üzerindeki olumsuz etkisinden kaynaklanıyor.